Marketviet.net – Lưu ký chứng khoán được xem là một hoạt động quan trọng nhằm tạo ra được hàng hóa gốc cho thị trường giao dịch. Nghiệp vụ này sẽ được thực hiện bởi Trung tâm Lưu ký Chứng khoán – VSD. Lưu ký là một công việc bắt buộc để một cổ phần có thể được giao dịch thông qua sàn chứng khoán. Chứng khoán lưu ký có thể được chuyển nhượng, mua bán, cầm cố một cách dễ dàng.
Vậy Lưu ký chứng khoán là gì? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay sau đây nhé!
Lưu ký chứng khoán là gì?
Theo quy định tại Khoản 24 Điều 6 Luật chứng khoán 2006 thì “Lưu ký chứng khoán là việc nhận ký gửi, bảo quản, chuyển giao chứng khoán cho khách hàng, giúp khách hàng thực hiện các quyền liên quan đến sở hữu chứng khoán”,. Các quyền liên quan đến sở hữu chứng khoán như: quyền bỏ phiếu; quyền nhận lãi, vốn gốc trái phiếu; quyền nhận cổ phiếu thưởng, cổ tức bằng cổ phiếu, cổ tức bằng tiền; quyền mua cổ phiếu phát hành thêm; quyền chuyển đổi trái phiếu chuyển đổi…
Tham khảo thêm:
- Chứng khoán bị ngắt chuỗi tăng 5 phiên
- Bộ Tài chính đề xuất nới lỏng điều kiện mở casino
- Giá vàng miếng trở lại mức cao kỷ lục
- Quỹ ngoại muốn rút vốn khỏi Yeah1
- Giá vàng thế giới cao nhất 8 tháng
- 1 Ounce bằng bao nhiêu USD?
- Những lưu ý khi thanh toán mua vàng bằng thẻ tín dụng
Chứng khoán đã được lưu ký sẽ được ghi nhận vào tài khoản lưu ký chứng khoán đứng tên nhà đầu tư. Việc này làm cho việc giao dịch trở nên đơn giản và thuận tiện hơn. Khi chứng khoán được giao dịch, tài khoản của nhà đầu tư sẽ được ghi tăng hoặc giảm mà không cần phải trao tay tờ chứng chỉ chứng khoán.
Lưu ký chứng khoán để làm gì?
Lưu ký chứng khoán là một hoạt động cần thiết để giao dịch trên thị trường chứng khoán. Nghiệp vụ này sẽ chứng minh rằng chứng khoán đó đủ điều kiện để tham gia vào thị trường chứng khoán, gia tăng độ uy tín của chứng khoán đó đối với nhà đầu tư.
Ngoài lý do này, nghiệp vụ lưu ký chứng khoán còn có một số ý nghĩa sau:
- Khi lưu ký chứng khoán, chứng chỉ chứng khoán của nhà đầu tư sẽ được cất giữ an toàn tại trung tâm lưu ký và sẽ được ghi nhận vào tài khoản lưu ký chứng khoán đứng tên nhà đầu tư.
- Lưu ký chứng khoán đem đến những tiện ích như tự động ghi tăng hoặc giảm khi giao dịch chứng khoán không cần phải trao tay chứng chỉ chứng khoán
- Giúp tiết kiệm chi phí in ấn chứng chỉ chứng khoán, bảo quản chứng chỉ chứng khoán. Tranh sự hư hỏng, đánh mất hoặc thất lạc.
- Giảm rủi ro cho hoạt động thị trường.
- Đảm bảo thanh khoản nhanh, góp phần tăng vòng quay vốn của thị trường của nhà đầu tư.
- Các giao dịch gửi hoặc rút chuyển nhượng, hạch toán, … đều có thể thực hiện trên điện thoại hoặc máy tính vô cùng tiện lợi.
Vì sao nhà đầu tư phải lưu ký chứng khoán?
Các nhà đầu tư cần phải lưu ký chứng khoán bởi vì những nguyên nhân sau:
- Khi chứng khoán lưu ký được sử dụng trong quá trình thanh toán, các rủi ro mất mát, trộm cắp và giả mạo trong giao dịch sẽ được ngăn chặn một cách hiệu quả.
- Quy trình rút hoặc chuyển chứng chỉ được sắp xếp hợp lý hơn, không rườm rà như trước đây.
- Nếu không may làm mất giấy chứng nhận quyền sở hữu chứng khoán, nhà đầu tư vẫn có thể mua hoặc bán chứng khoán trong thời gian chờ cấp sổ mới.
- Việc thanh toán được thực hiện hoàn toàn bằng hệ thống chuyển khoản thay vì trao tay như trước đây, sẽ đẩy nhanh quá trình thanh toán.
Hiện tại, rất nhiều sàn giao dịch đang cung cấp dịch vụ này từ xa miễn phí tại nơi ở hoặc nơi làm việc, giúp các nhà đầu tư trong và ngoài nước thực hiện lưu ký một cách thuận tiện và dễ dàng. Trong đó, sàn giao dịch chứng khoán Hose được nhiều người tin tưởng và lựa chọn để tư vấn dịch vụ lưu ký.
Chứng khoán đã lưu ký và chứng khoán chưa lưu ký khác nhau như thế nào?
Chứng khoán chưa lưu ký được hiểu là trạng thái của cổ phần của công ty đang tồn tại dưới dạng Giấy chứng nhận sở hữu cổ phần. Loại chứng khoán chưa lưu ký này sử dụng để chứng thực quyền sở hữu của cổ đông và có thể trao đổi mua bán trong trường hợp công ty đó chưa phải là công ty đại chúng hoặc đã là công ty đại chúng nhưng chưa niêm yết.
Trong trường hợp đã trở thành công ty niêm yết, tức đã có mã chứng khoán thì Giấy chứng nhận sở hữu cổ phần đó sẽ không mua bán được. Nếu bạn đang nắm giữ chúng và muốn bán thì phải mở một tài khoản tại công ty chứng khoán (viết tắt: CTCK).Tiếp theo bạn gửi Giấy chứng nhận đó cho CTCK để chuyển tiếp lên trung tâm lưu ký chứng khoán (VSD) để được lưu ký, niêm yết lên sàn và giao dịch như chúng ta vẫn thấy hàng ngày.
Chứng khoán đã lưu ký là loại chứng khoán ở trạng thái đã được đăng ký lưu trữ ở VSD. Đây chính là số chứng khoán đang lưu hành trên sàn (HOSE, HNX hoặc UPCOM) mà các nhà đầu tư giao dịch hằng ngày thông qua các tài khoản chứng khoán được mở tại các CTCK.
Khi chứng khoán ở trạng thái “đã lưu ký” thì các quyền như: Họp đại hội cổ đông, quyền chia cổ tức, … sẽ được tiến hành thực hiện thông qua VSD và chia nhỏ ra các CTCK để đảm bảo quyền lợi cho các cổ đông.
Về bản chất, hai loại chứng khoán này chỉ khác nhau về hình thức sở hữu:
- Chứng khoán chưa lưu ký ghi nhận dưới dạng Sổ cổ đông/Giấy chứng nhận sở hữu chứng khoán. Khi thực hiện lưu ký bạn sẽ phải nộp lại những giấy tờ này, và sau đó chúng cũng sẽ hết hiệu lực.
- Chứng khoán đã lưu ký được ghi nhận trên tài khoản chứng khoán mà chúng ta vẫn thường thấy
Lưu ý: Chứng khoán đã lưu ký + Chứng khoán chưa được lưu ký = Tổng lượng chứng khoán đang niêm yết
Hệ thống lưu ký chứng khoán Việt Nam
Hệ thống lưu ký của Việt Nam bao gồm Trung tâm lưu ký chứng khoán và các thành viên lưu ký. Trong đó:
- Thành viên lưu ký sẽ là các công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại hoạt động tại Việt Nam được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp Giấy chứng nhận cho phép đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán. Thêm vào đó là được Trung tâm lưu ký chấp thuận trở thành thành viên của Trung tâm lưu ký. Được quy định rõ tại điểm a khoản 1 Điều 56 Luật chứng khoán 2019.
- Việc lưu ký thế này của nhà đầu tư chỉ được thực hiện tại các thành viên lưu ký của Trung tâm giao dịch chứng khoán.
Để đảm bảo quyền cũng như lợi ích của khách hàng tham gia, thành viên lưu ký chịu trách nhiệm mở tài khoản chứng khoán chi tiết và quản lý riêng tài sản của từng cá nhân, tránh nhầm lẫn, khó kiểm soát.
Theo quy chế về lưu ký, tài sản chứng khoán của khách hàng tại thành viên lưu ký là tài sản thuộc sở hữu của khách hàng và được quản lý một cách tách biệt nhất với tài sản của thành viên.
Thành viên lưu ký được quy định tuyệt đối không được sử dụng chứng khoán trong tài khoản của khách hàng trong mọi trường hợp, nếu bị phát hiện sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật.
